เมื่อ AI บุก: เจ้าหน้าที่รัฐต้องปรับ หรือปล่อยให้ AI แย่งงาน

อาจารย์บอม ชนัฐ เกิดประดับ

ในวันที่โลกหมุนเร็วกว่าเดิม อังกฤษกลายเป็นประเทศล่าสุดที่ออกมายอมรับแบบไม่อ้อมค้อมว่า… AI ไม่ได้มาเล่นๆ แต่มาแย่งงานจริงๆ!

โดยกระทรวงวิทยาศาสตร์ นวัตกรรม และเทคโนโลยีของรัฐบาลอังกฤษ (DSIT) ได้เปิดเผยผ่านคำขอข้อมูลเสรี (Freedom of Information) ว่า

“AI สามารถทำงานแทนเจ้าหน้าที่รัฐในระดับล่างได้ถึง 62%”

พูดง่ายๆ ก็คือ ถ้าคุณเป็นเจ้าหน้าที่ระดับผู้ช่วยบริหาร (Administrative Assistant) ในอังกฤษ งานของคุณมีโอกาส “ถูกแทนที่” ถึงกว่าครึ่ง!

ในขณะที่ระดับกลางไปจนถึงระดับผู้บริหาร งานที่ AI สามารถเข้ามาทำแทนได้มีอยู่ราวๆ 23–48%

และระดับสูงสุด (Senior Executive Officers) ยังพอเบาใจได้บ้าง เพราะถูกประเมินว่างานยัง “ทำให้เป็นอัตโนมัติไม่ได้”

แผนตัดลดราชการครั้งใหญ่กำลังมา

ไม่ใช่แค่การวิเคราะห์เล่นๆ เพราะทางรัฐมนตรีคลังของอังกฤษ คุณ Rachel Reeves ออกมาประกาศชัดเจนว่า

รัฐบาลตั้งใจจะ “ลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานของภาครัฐลงถึง 15%” และ

“ตัดจำนวนข้าราชการออกไปกว่า 10,000 ตำแหน่ง” ภายในวาระนี้

เธอบอกกับ BBC อย่างมั่นใจว่า ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและ AI จะทำให้การลดคนไม่ใช่เรื่องยากอย่างที่คิด

แต่ก็ยังมีเสียงเตือนว่า “อย่ารีบดีใจเกินไป”

Giles Wilkes จาก Institute for Government ออกมาเตือนว่า อย่ามองการใช้ AI ในงานราชการเป็นแค่เรื่องของ “ลดงาน” หรือ “ลดคน” เพราะในความจริง

“AI อาจสร้างงานใหม่ที่เรายังไม่รู้ด้วยซ้ำ”

เขาให้ภาพไว้สวยงามว่า เทคโนโลยีไม่เคยหยุดแค่ ‘ลด’ แต่มักจะนำไปสู่ ‘ปัญหาใหม่’ ที่ต้องจัดการ และอาจต้องมีโครงสร้างราชการที่ซับซ้อนมากกว่าเดิม

โมเดลลับที่ยังไม่เปิด…แต่สัญญาว่าจะโปร่งใสในอนาคต

DSIT ยังไม่ยอมเปิดเผยโมเดลที่ใช้คำนวณว่าการใช้ AI จะประหยัดงบได้ถึง 45,000 ล้านปอนด์ เพราะบอกว่า…

• โมเดลนั้นมีความซับซ้อนมาก
• ต้องใช้ระบบคำนวณที่รันผ่าน Amazon Web Services
• ถ้าจะอธิบายให้เข้าใจ คงต้องใช้เวลา (และงบประมาณ) เกินกว่ากฎหมายกำหนด

แต่พวกเขาให้คำมั่นว่า กำลังพัฒนาเวอร์ชันที่เข้าใจง่ายขึ้น พร้อมแผนเผยแพร่ “โค้ดต้นฉบับ” ของโมเดลในอนาคต เพื่อความโปร่งใส

✅🌈อาจารย์บอมมองโลก ✅🌈

AI กับราชการ: โอกาสหรือภัยคุกคาม?

จากมุมมองของผม AI ไม่ใช่ผู้ร้าย แต่เป็น “ผู้เร่งเวลา” ให้เราต้องเปลี่ยนแปลงเร็วยิ่งขึ้นกว่าเดิม โดยเฉพาะระบบราชการที่มักขึ้นชื่อว่า “ช้ามาก”

สิ่งที่อังกฤษกำลังทำ คือ การเตือนล่วงหน้าให้โลกทั้งใบเริ่มคิดใหม่เรื่องโครงสร้างการทำงานของภาครัฐ

คำถามสำคัญไม่ใช่ “AI จะมาแย่งงานเราหรือไม่?” แต่คือ

“เราจะพัฒนา ‘คนในระบบ’ ให้ปรับตัวกับ AI อย่างไร?”

ระบบราชการไทยเองก็ควรเริ่มต้นวางรากฐานการเรียนรู้ใหม่ พัฒนาเจ้าหน้าที่ให้มี ‘ทักษะแห่งอนาคต’ ไม่ใช่แค่ใช้คอมพิวเตอร์ได้

แต่ต้องเข้าใจ “การทำงานร่วมกับ AI” ในฐานะผู้ช่วย ไม่ใช่ผู้ทดแทน

หากเราไม่เริ่มตั้งแต่วันนี้ วันหนึ่งเราอาจต้องวิ่งตามหลัง…แม้แต่ในงานที่เคยคิดว่า ‘ปลอดภัย’ ที่สุด

—

#อาจารย์บอมมองโลก

#AIกับระบบราชการ

#เทคโนโลยีกับการเปลี่ยนแปลงภาครัฐ